Regionalny Zespół „Rytrzoki” działający przy Szkole Podstawowej im. Stefana Pawlika w Rytrze.
Regionalny Zespół „Rytrzoki” został założony w 2010 r. przez Wiesławę Pawlik, Dyrektora Szkoły Podstawowej im. S. Pawlika w Rytrze. Reprezentuje region Górali Nadpopradzkich.
Obejmuje on miejscowości między Łomnicą-Zdrój a Barcicami, położone w malowniczej dolinie, którą tatrzański Poprad przebija się przez łańcuch Karpat, pomiędzy Pasmem Radziejowej a Pasmem Jaworzyny Krynickiej. Region należy do historycznej ziemi sądeckiej i zajmuje jej południową karpacką część – Beskid Sądecki. W przeszłości sąsiadami Górali Nadpopradzkich od wschodu i zachodu byli górale ruscy – Łemkowie. Od Północy Lachy, od południa Spisz. „Rytrzoki” (chłopcy) noszą białe stroje sukienne. Są to stroje noszone w regionie do początku XX w., zanim przyszła moda na stroje brązowe od których region wziął nazwę „Czarni Górale”. Pod tym względem jest to kontynuacja Regionalnego Zespołu „Roztoczanka”, założonego w Roztoce Ryterskiej przez Annę Łysak (1922-2019) w 1969 r. i działającego do lat siedemdziesiątych XX w.
Zespół bierze aktywny udział w życiu kulturalnym szkoły, gminy i regionu. Od samego początku podczas występów, zespołowi towarzyszyła kapela „Szumiąca Woda” z Rytra, założona w Gimnazjum im. Ks. J. Woźniackiego w 2006 r. Od 2016 r. dzieci uczą się także grać i od tego czasu zespół ma własną muzykę. Do stałego repertuaru zespołu należy występ podczas gminnego jubileuszu par małżeńskich, „Pasterka” oraz koncert kolęd w Święto Trzech Króli. Zespół występował w Starej Lubowni, Kłobucku na dniach Jana Długosza, Piwnicznej Zdroju, Głębokim, Starym Sączu (piknik stowarzyszenia „Gniazdo”), Kłodzku, Nowym Sączu (MCK Sokół, DPS), Warszawie, Szczyrzycu. Najważniejszy dotychczas występ to udział w gali obchodów 100-lecia stosunków dyplomatycznych między Polską i Danią w Teatrze Dramatycznym w Warszawie (2019). Wytęp prowadził Czesław Mozil a oglądała go duńska para książęca i liczni przedstawiciele korpusu dyplomatycznego. W 2024 r. na Festiwalu Lachów i Górali w Piwnicznej Zdroju zespół zdobył III nagrodę.
Zespół „Rytrzoki” nagrał dwie płyty: z repertuarem folklorystycznym zespołu (2017) i z kolędami (2018). Brał udział w teledysku „Dalej Jazda panie gazda” z Czesławem Mozilem, oraz zespołami Małe Piwnicoki i Bystro Kicora z Przysietnicy.
Pierwsze stroje dla zespołu zakupiła Rada Rodziców oraz Dyrektor Szkoły Wiesława Pawlik. Zespół był także beneficjentem projektów finansowanych z Małopolskiego Budżetu Obywatelskiego: „Ryterska Akademia Muzyki i Tańca” (2016), „Szkoła Nadpopradzkiej Tradycji i kultury” (2018), oraz Narodowego Centrum Kultury „Etnopolska 2020”. Dzięki tym projektom zespół ma stroje i instrumenty. Dzieci mogły również skorzystać z warsztatów terapeutyczno-edukacyjnych w MCK Sokół i wycieczek do Muzeum Etnograficznego w Krakowie, Warszawie i Muzeum w Podegrodziu. Próby zespołu kształtują tożsamość kulturową, są formą edukacji artystycznej a zarazem lekcjami dziedzictwa kulturowego Górali Nadpopradzkich.
Opiekunami i instruktorami zespołu są: Renata Dudczak (muzyka, taniec), Justyna Dulak, Piotr Kulig (muzyka).
Sądecki Park Etnograficzny 15.10.2023 r.